Cypr Północny to jeden z tych zakątków Morza Śródziemnego, który wciąż pozostaje poza głównym szlakiem turystycznym. A szkoda, bo ten nieuznawany międzynarodowo kawałek wyspy kryje w sobie prawdziwe perełki – zarówno historyczne, jak i przyrodnicze. Mniej zatłoczone plaże, autentyczna atmosfera i ceny niższe niż w greckiej części Cypru to tylko przedsmak tego, co czeka na odważnych podróżników. Jeśli planujesz wyjazd w tamte rejony, koniecznie sprawdź, co warto zobaczyć na Cyprze Północnym!
Cypr Północny – kilka słów o skomplikowanej historii
Zanim wbijemy się w temat atrakcji, warto rozumieć, na czym polega fenomen Cypru Północnego. Ta część wyspy, oficjalnie nazywana Turecką Republiką Cypru Północnego, jest uznawana na arenie międzynarodowej jedynie przez Turcję. Powstała w 1974 roku po inwazji wojsk tureckich, które zajęły północną część wyspy w odpowiedzi na próbę przyłączenia Cypru do Grecji.
Dziś granica między Republiką Cypru (część południowa) a Cyprem Północnym jest łatwiejsza do przekroczenia niż kiedyś, co otworzyło ten fascynujący region dla turystów. Pamiętaj jednak, że wjazd na teren Cypru Północnego od strony Turcji (z pominięciem części południowej) jest uważany przez władze cypryjskie za nielegalny. Najlepiej więc rozpocząć zwiedzanie od strony południowej.
Nikozja (Lefkosa) – jedyna podzielona stolica w Europie
Stolica Cypru to miasto z charakterem, które dosłownie przecięto na pół. Linia demarkacyjna zwana „Zieloną Linią” dzieli je na część grecką i turecką. Przejście między nimi jest możliwe przez punkt kontrolny przy ulicy Ledra – i szczerze mówiąc, jest to doświadczenie, które przyprawia o dreszczyk emocji! W jednej chwili jesteś w nowoczesnej europejskiej stolicy, by za moment zanurzyć się w orientalną atmosferę z meczetami i bazarami.
W północnej części Nikozji koniecznie odwiedź:
- Büyük Han – piękny zabytkowy karawanseraj z XVI wieku, gdzie dziś mieści się centrum rzemiosła i małe kawiarenki;
- Meczet Selimiye (dawna katedra św. Zofii) – wspaniały przykład architektury gotyckiej przekształconej po podboju osmańskim;
- Muzeum Mevlevi Tekke – dawny klasztor derwiszy;
- Stare mury miejskie – warto przejść się wzdłuż zachowanych fragmentów fortyfikacji.
Pamiętaj, że północna część Nikozji ma zupełnie inny klimat niż południowa – bardziej autentyczny, mniej turystyczny i znacznie tańszy. Tu kebab smakuje jak w Turcji, a kawa po turecku jest podawana w tradycyjnych małych filiżankach. Jak dla mnie, to właśnie ta odmienność stanowi o uroku tego miejsca!
Famagusta (Gazimağusa) – miasto duchów i złotych plaż
Famagusta to miejsce, które zrobi na Tobie piorunujące wrażenie! Z jednej strony masz tu piękne Stare Miasto otoczone potężnymi murami weneckimi, z drugiej – dzielnicę Varosha, która od czasów tureckiej inwazji stoi opuszczona i zapomniana. Ta „dzielnica duchów” z opuszczonymi hotelami i pustymi ulicami do niedawna była całkowicie zamknięta dla zwiedzających, a dziś można zobaczyć jej część, co daje niesamowite, choć przygnębiające wrażenie.
W samej Famaguście nie możesz przegapić:
- Katedry św. Mikołaja (obecnie meczet Lala Mustafa Paszy) – przepiękna gotycka budowla;
- Murów miejskich – są naprawdę imponujące i świetnie zachowane;
- Zamku Otella – twierdzy, która podobno zainspirowała Szekspira do napisania „Otella”;
- Plaży Palm Beach – tuż obok zamkniętej Varoshy, z widokiem na opuszczone hotele.
Okolice Famagusty to również raj dla plażowiczów. Złociste piaski i krystalicznie czysta woda przyciągają tu tych, którzy chcą odpocząć od zgiełku popularnych kurortów. No i ceny są tu o wiele przystępniejsze niż w części południowej – za obiad z widokiem na morze zapłacisz często połowę tego, co w Limassol czy Larnace. Palce lizać!
Kyrenia (Girne) – najpiękniejszy port Cypru
Jeśli masz ochotę na pocztówkowe widoki, to Kyrenia powinna być na szczycie Twojej listy. To małe nadmorskie miasteczko ma chyba najbardziej malowniczy port na całej wyspie. Półokrągła przystań z kolorowymi łodziami rybackimi, otoczona restauracjami i kawiarniami, a nad tym wszystkim góruje potężny zamek – czego chcieć więcej?
W Kyrenii i okolicach warto zobaczyć:
- Zamek Kyrenia – średniowieczną fortecę z muzeum wraku statku z IV wieku p.n.e.;
- Port w Kyrenii – idealne miejsce na romantyczny spacer i kolację przy zachodzie słońca;
- Opactwo Bellapais – przepiękne ruiny gotyckiego klasztoru położone na wzgórzu z widokiem na morze;
- Zamek Św. Hilariona – spektakularne ruiny twierdzy na szczycie góry, które podobno zainspirowały Walta Disneya do stworzenia zamku w „Królewnie Śnieżce”.
Muszę przyznać, że widok ze szczytu zamku Św. Hilariona zapiera dech w piersiach. Wspinaczka jest dość wymagająca, zwłaszcza w letnim upale, ale naprawdę warto się pomęczyć. Z góry widać całe wybrzeże północnego Cypru jak na dłoni, a w przejrzysty dzień podobno można dostrzec nawet wybrzeże Turcji! Pamiętaj tylko o wygodnych butach i zapasie wody – przyda się!
Półwysep Karpaz – dzika przyroda i osły
Na wschodnim krańcu wyspy znajdziesz półwysep Karpaz, nazywany często „palcem” Cypru ze względu na jego kształt. To najbardziej dziewiczy region całej wyspy, gdzie natura wciąż rządzi niepodzielnie. Jeśli masz dość turystycznych kurortów i zatłoczonych plaż, tutaj odnajdziesz spokój i dzikie piękno.
Na półwyspie Karpaz czekają na Ciebie:
- Złota Plaża (Golden Beach) – kilkukilometrowy pas złotego piasku prawie bez infrastruktury turystycznej;
- Dzikie osły – symbol półwyspu, które swobodnie przemieszczają się po całym terenie;
- Klasztor Apostoła Andrzeja – ważne miejsce pielgrzymek dla cypryjskich Greków;
- Ruiny starożytnego miasta Karpasia.
Będąc na półwyspie, koniecznie zrób sobie piknik na Złotej Plaży. To doświadczenie nie z tego świata – kilometrowy pas piasku, lazurowa woda i praktycznie żadnych ludzi wokół. Raz podczas takiego wypadu miałem nawet towarzystwo ciekawskiego dzikiego osła, który przyszedł sprawdzić, co dobrego mam w koszyku piknikowym. Bezcenne wspomnienie!
Salamina – starożytne miasto pełne historii
Jeśli jesteś miłośnikiem starożytnej historii, Salamina to miejsce, w którym spędzisz co najmniej pół dnia. Te imponujące ruiny starożytnego miasta położone są niedaleko Famagusty i są jedną z najważniejszych atrakcji archeologicznych na całym Cyprze.
W Salaminie zobaczysz:
- Ogromny teatr rzymski, który mógł pomieścić 15 tysięcy widzów;
- Gimnazjon z ruinami łaźni i pałac z pięknymi mozaikami;
- Wczesnochrześcijańską bazylikę;
- Akwedukt, który dostarczał wodę do miasta.
Spacerując po tych ruinach, naprawdę można poczuć ducha starożytności. Wyobraź sobie, że po tych samych kamieniach stąpali ludzie ponad 2000 lat temu! Dla mnie zawsze jest to niesamowite uczucie. A najlepsze jest to, że w przeciwieństwie do wielu innych stanowisk archeologicznych w basenie Morza Śródziemnego, tutaj nie ma tłumów turystów. Możesz w spokoju podziwiać historię i robić zdjęcia bez fotobomb nieznajomych.
Praktyczne wskazówki na koniec
Na koniec kilka praktycznych rad, które przydadzą się podczas zwiedzania Cypru Północnego:
- Walutą jest funt turecki (TRY), choć w wielu miejscach akceptowane są również euro;
- Pamiętaj o ubezpieczeniu – europejska karta EKUZ nie działa na Cyprze Północnym;
- Wynajęcie samochodu to najlepszy sposób na zwiedzanie – transport publiczny jest dość ograniczony;
- Uważaj na przekraczanie granicy z wypożyczonym autem – nie wszystkie firmy zezwalają na wjazd do części północnej;
- Weź ze sobą adapter do kontaktów – na Cyprze Północnym używa się brytyjskiego standardu gniazdek.
Cypr Północny to miejsce, które naprawdę zachwyca autentycznością i bogactwem atrakcji przy stosunkowo niewielkiej liczbie turystów. Jeśli masz dość zatłoczonych kurortów i szukasz miejsca, gdzie historia miesza się z piękną przyrodą, a wszystko to w śródziemnomorskim klimacie – lepiej trafić nie mogłeś. Tylko nie zapomnij o kremie z filtrem – cypryjskie słońce potrafi być naprawdę bezlitosne!