Brazylia to kraj, który potrafi jednocześnie oczarować i przytłoczyć. Rio de Janeiro, Amazonia, plaże Copacabany czy wodospady Iguaçu – to tylko czubek turystycznej góry lodowej. Zanim jednak spakujesz walizkę i ruszysz na podbój kraju samby i piłki nożnej, warto poznać kilka praktycznych informacji, które mogą uratować ci skórę i sprawić, że twoja podróż będzie bardziej komfortowa. Z moich doświadczeń wynika, że dobre przygotowanie to połowa sukcesu, szczególnie w przypadku tak różnorodnego i skomplikowanego kraju jak Brazylia.
Formalności wjazdowe – bez papierologii ani rusz
Na początek dobra wiadomość – jeśli jesteś obywatelem Polski, nie potrzebujesz wizy turystycznej na pobyt do 90 dni. Wystarczy ważny paszport (minimum 6 miesięcy od planowanej daty powrotu) i bilet powrotny. Czasami brazylijscy urzędnicy proszą o okazanie potwierdzenia rezerwacji hotelu lub wystarczających środków finansowych na pobyt, więc lepiej mieć takie dokumenty pod ręką.
Co do środków płatniczych – karta kredytowa to podstawa, ale nie zaszkodzi mieć też trochę gotówki. Real brazylijski (BRL) najlepiej wymienić już na miejscu, bo kursy w Polsce są zazwyczaj marne jak diabli. Nie polecam wymiany na lotniskach – tam kanty są największe. Lepiej poszukać kantoru w mieście albo po prostu wypłacić pieniądze z bankomatu (pamiętaj tylko o poinformowaniu swojego banku o wyjeździe, żeby nie zablokowali ci karty).
Kiedy jechać? – wybierz porę roku z głową
Brazylia jest ogromna, więc klimat różni się zależnie od regionu. Generalnie można powiedzieć, że na większości obszaru kraju panuje klimat tropikalny, ale diabeł tkwi w szczegółach. Na południowym wschodzie najlepszy czas to okres od marca do maja oraz od sierpnia do października, kiedy nie jest ani zbyt gorąco, ani zbyt deszczowo.
Jeśli planujesz zwiedzanie Amazonii, staraj się unikać pory deszczowej (grudzień-maj), chyba że marzysz o kąpielach błotnych i mokrych butach przez całą podróż. Z kolei karnawał w Rio – jedno z najbardziej szalonych doświadczeń, jakie możesz przeżyć – odbywa się w lutym, ale ceny w tym okresie potrafią podskoczyć do nieba, a miejsca noclegowe trzeba rezerwować z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem.
Bezpieczeństwo – czyli jak nie dać się okraść
Nie ma co ukrywać – Brazylia ma swoje problemy z bezpieczeństwem, a turyści bywają łakomym kąskiem dla miejscowych cwaniaków. Nie oznacza to jednak, że trzeba siedzieć zamkniętym w hotelu. Wystarczy stosować się do kilku podstawowych zasad:
Po pierwsze, nie świeć bogactwem. Drogie zegarki, biżuterię i najnowszy model iPhone’a lepiej zostaw w domu albo przynajmniej w hotelowym sejfie. W miejscach publicznych miej oczy dookoła głowy i trzymaj swoją torbę blisko ciała. Kieszonkowcy w brazylijskich miastach są często mistrzami w swoim fachu i zanim się obejrzysz, możesz zostać z niczym.
Po drugie, unikaj samotnych spacerów po zmroku, szczególnie w nieznanych ci dzielnicach. Favele (brazylijskie slumsy) mogą być bardzo niebezpieczne i lepiej je omijać, chyba że wybierasz się tam z zaufanym przewodnikiem. W większych miastach, jak Rio czy São Paulo, najlepiej korzystać z oficjalnych taksówek lub Ubera i unikać pustych, słabo oświetlonych ulic.
Brzmi strasznie? Bez paniki! Większość turystów wraca z Brazylii cała i zdrowa, a jedynym uszczerbkiem na ich zdrowiu jest kac po zbyt dużej ilości caipirinhi czy lokalnego piwa. Warto jednak mieć oczy szeroko otwarte i nie dawać się zwieść pozorom.
Zdrowie i higiena – lepiej zapobiegać niż leczyć
Przed wyjazdem do Brazylii warto zadbać o odpowiednie szczepienia. Obowiązkowe jest szczepienie przeciwko żółtej febrze, jeśli wjeżdżasz z niektórych krajów lub wybierasz się do regionów endemicznych (np. Amazonii). Warto także rozważyć szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B, durowi brzusznemu i wściekliźnie.
Co do komarów – te małe świry potrafią skutecznie zepsuć nawet najlepsze wakacje. W Brazylii występują komary przenoszące dengę, chikungunyę i wirusa Zika, więc dobry repelent to podstawa. Ja zawsze zabieram ze sobą środek z DEET – działa najlepiej, ale śmierdzi jak jasna cholera.
Z wodą z kranu lepiej nie eksperymentować. Nawet jeśli miejscowi zapewniają, że jest zdatna do picia, twój europejski żołądek może być innego zdania. Trzymaj się butelkowanej wody, a będziesz mógł cieszyć się lokalną kuchnią bez przykrych niespodzianek.
Transport – jak się przemieszczać po olbrzymim kraju
Brazylia jest większa niż całą Europa, więc planowanie podróży wymaga strategicznego myślenia. Na długie dystanse najlepiej latać – sieć połączeń lotniczych jest całkiem przyzwoita, a ceny biletów, jeśli kupisz je z wyprzedzeniem, nie zrujnują twojego budżetu.
W miastach możesz korzystać z komunikacji miejskiej, choć jej jakość bywa różna. Autobusy są tanie, ale często zatłoczone i nie zawsze punktualne. W Rio de Janeiro działa metro, które jest relatywnie bezpieczne i czyste. Uber i inne aplikacje do zamawiania przejazdów działają w większych miastach i są dobrym rozwiązaniem, szczególnie wieczorem.
Wypożyczenie samochodu? Tylko jeśli masz nerwy ze stali i dobrą orientację w terenie. Brazylijczycy za kierownicą bywają… powiedzmy, że kreatywni, a znaki drogowe nie zawsze są tam, gdzie być powinny. Plus za to korki w São Paulo czy Rio potrafią przyprawić o ból głowy nawet najbardziej cierpliwych kierowców.
Kultura i zwyczaje – jak nie wyjść na gringo
Brazylijczycy to ludzie bardzo otwarci i przyjacielscy, ale jest kilka rzeczy, o których warto pamiętać, żeby nie popełnić gafy:
Punktualność nie jest brazylijską cnotą narodową. Umówiony na 19:00? Nie denerwuj się, jeśli twoi brazylijscy znajomi pojawią się o 19:30 lub później. To normalne i nie oznacza braku szacunku. „Czas brazylijski” rządzi się własnymi prawami.
Portugalski to język urzędowy Brazylii, a nie hiszpański! Nic tak nie irytuje Brazylijczyków jak założenie, że mówią po hiszpańsku. Nawet jeśli twój portugalski ogranicza się do „obrigado” (dziękuję) i „bom dia” (dzień dobry), miejscowi docenią twoje starania.
Brazylijczycy są bardzo bezpośredni w kontaktach międzyludzkich – przytulanie, poklepywanie po plecach i całowanie w policzek na przywitanie to codzienność. Jeśli jesteś fanem zachowania strefy komfortu na pół metra, będziesz musiał się przyzwyczaić do bliższego kontaktu.
No i oczywiście piłka nożna – dla wielu Brazylijczyków to więcej niż sport, to religia. Jeśli chcesz nawiązać kontakt z miejscowymi, znajomość podstawowych faktów o Neymarze, lokalnym klubie Flamengo czy mistrzostwach świata może otworzyć wiele drzwi.
Co zabrać ze sobą? – pakowanie z głową
Lekkie, przewiewne ubrania to podstawa, ale wrzuć też do walizki coś cieplejszego – klimatyzacja w hotelach, restauracjach i centrach handlowych często działa na pełnych obrotach. Krem z wysokim filtrem to must-have, nawet jeśli zazwyczaj się nie opala. Brazylijska łat działa bez litości przez cały rok, a poparzenia słoneczne potrafią skutecznie zepsuć urlop.
Adapter do gniazdek elektrycznych, powerbank i wodoodporne etui na telefon również mogą się przydać. A jeśli planujesz zakupy, zostaw trochę miejsca w walizce – brazylijskie rękodzieło, kawa czy cachaça (lokalny alkohol, z którego robi się caipirinhę) to świetne pamiątki.
Brazylia to kraj kontrastów, który potrafi zachwycić, ale też potrafić zmęczyć niejednego podróżnika. Warto się do tej wyprawy porządnie przygotować, ale gwarantuję, że nawet najlepszy przewodnik nie odda w pełni energii i magii tego miejsca. A kiedy już tam dotrzesz i dasz się porwać rytmom samby, zanurzysz się w ciepłych wodach Atlantyku czy spróbujesz prawdziwej feijoady – zrozumiesz, dlaczego Brazylia przyciąga jak magnes i dlaczego wielu ludzi wraca tam regularnie jak po ogień. Boa viagem!