Czarnogóra, ten malowniczy kraj na Bałkanach, przyciąga jak magnes swoimi bajecznymi widokami, krystalicznie czystą wodą Adriatyku i urokliwymi miasteczkami. Jeśli planujesz tam wyjazd, pierwsze pytanie, które pewnie sobie zadajesz, brzmi: „Czy potrzebuję paszportu, czy wystarczy dowód osobisty?”. Dobra wiadomość jest taka, że formalności związane z wjazdem do Czarnogóry są stosunkowo proste dla Polaków. Ale diabeł tkwi w szczegółach, więc warto wiedzieć, na co zwrócić uwagę, zanim spakujesz walizki!
Dokument tożsamości – paszport czy dowód osobisty?
Zacznijmy od najważniejszego – tak, jako obywatel Polski możesz wjechać do Czarnogóry na podstawie samego dowodu osobistego. Nie trzeba więc specjalnie wyrabiać paszportu, jeśli go nie posiadasz. To spore ułatwienie, szczególnie gdy decyzję o wyjeździe podejmujesz spontanicznie, a na paszport trzeba by czekać. Warto jednak wiedzieć, że dowód musi być ważny przez cały okres pobytu (i najlepiej jeszcze trochę dłużej, na wszelki wypadek).
Mimo to, z własnego doświadczenia powiem wam, że lepiej mieć ze sobą paszport. Po co? Choćby dlatego, że dowód osobisty, choć oficjalnie uznawany, czasem może budzić wątpliwości u mniej doświadczonych urzędników czy pracowników hoteli. Szczególnie poza najpopularniejszymi kurortami. Kilka lat temu w małej miejscowości niedaleko Kotoru musiałem tłumaczyć recepcjoniście, że polski dowód to naprawdę dokument uprawniający do przekroczenia granicy. Koniec końców wszystko się udało, ale po co sobie fundować dodatkowy stres?
Długość pobytu – ważna kwestia, o której warto pamiętać
Jako turysta możesz przebywać w Czarnogórze bez wizy do 30 dni. To zwykle wystarczająco dużo czasu na porządne wakacje. Jeśli jednak planujesz dłuższy pobyt, spraw formalnych będzie więcej. Dla większości z nas to jednak nieistotne – dwa tygodnie nad Adriatykiem to i tak więcej, niż przeciętny Kowalski może sobie pozwolić w ciągu roku.
Co ciekawe, jeśli przypadkiem zakochasz się w Czarnogórze tak bardzo, że będziesz chciał zostać tam dłużej, możesz przed upływem tych 30 dni zgłosić się do lokalnego posterunku policji i przedłużyć pobyt do 90 dni. Formalność, ale trzeba o niej pamiętać. Znałem kiedyś parę, która tak zauroczyła się regionem Boki Kotorskiej, że zrobiła dokładnie tak – przedłużyła swoje wczasy na miejscu i spędziła w sumie prawie trzy miesiące, pracując zdalnie z wynajętego apartamentu.
Przekraczanie granicy – na co się przygotować
Granica czarnogórska potrafi być… powiedzmy, nieprzewidywalna. Czasem przejdziesz ją w kilka minut, a innym razem możesz utknąć w długiej kolejce, szczególnie w szczycie sezonu letniego. Jeśli jedziecie samochodem, uzbrójcie się w cierpliwość. Przyda się też butelka wody i jakaś przekąska, bo w upalne dni czekanie na odprawę może być nieprzyjemne.
Podczas kontroli granicznej funkcjonariusze zazwyczaj tylko rzucają okiem na dokument tożsamości, ale czasem mogą zadać kilka standardowych pytań: o cel przyjazdu, miejsce zakwaterowania czy planowaną długość pobytu. Nic, czym należałoby się stresować. Warto mieć pod ręką adres hotelu czy apartamentu, ale nie jest to formalny wymóg.
Ubezpieczenie – niby nieobowiązkowe, ale koniecznie je wykup
Formalnie rzecz biorąc, ubezpieczenie turystyczne nie jest wymogiem wjazdowym do Czarnogóry. Ale tylko kompletny ryzykant pojedzie bez niego. Choć europejska karta EKUZ działa w przypadku nagłych zachorowań, jej zakres jest mocno ograniczony. A prywatna opieka medyczna w Czarnogórze, choć tańsza niż w Polsce, w przypadku poważniejszych problemów może słono kosztować.
Mój znajomy złamał nogę, zjeżdżając na rowerze z przełęczy Lovćen. Koszt transportu helikopterem, leczenia i powrotu do Polski przekroczył 10 tysięcy euro. Na szczęście miał ubezpieczenie, które pokryło większość kosztów. Bez tego jego wymarzone wakacje mogłyby skończyć się finansową katastrofą. Ubezpieczenie można kupić już za kilkadziesiąt złotych – to naprawdę niewielka cena za spokój ducha.
Pieniądze i płatności – euro króluje
Czarnogóra, choć nie należy do Unii Europejskiej, korzysta z euro jako oficjalnej waluty. To spore ułatwienie – nie trzeba martwić się wymianą na lokalną walutę. Karty płatnicze są akceptowane w większości hoteli, restauracji i sklepów w miejscowościach turystycznych, ale im dalej od popularnych kurortów, tym większa szansa, że będziesz potrzebować gotówki.
Z własnego doświadczenia radzę zawsze mieć przy sobie trochę gotówki. Zwłaszcza jeśli planujesz wypady w głąb lądu, do mniejszych miejscowości czy górskich wiosek. Bankomaty są szeroko dostępne w większych miastach i kurortach, ale potrafią czasem „zjadać” karty, szczególnie te starsze. Kilka lat temu bankomat w Budvie zatrzymał kartę mojej żony i odbieranie jej w miejscowym banku zajęło pół dnia – niezbyt przyjemny sposób na spędzanie wakacji!
Przepisy celne – co można wwieźć do Czarnogóry?
Jeśli chodzi o przepisy celne, Czarnogóra ma podobne ograniczenia jak większość krajów europejskich. Możesz wwieźć niewielkie ilości alkoholu i papierosów na własny użytek (dokładne limity to 1 litr mocnego alkoholu lub 2 litry wina oraz 200 sztuk papierosów). Z lekami też nie powinno być problemu, o ile są na własny użytek i masz na nie receptę.
Co ciekawe, Czarnogóra jest dość restrykcyjna, jeśli chodzi o wwożenie większych sum pieniędzy. Kwotę powyżej 10 000 euro należy zgłosić na granicy. Nie sądzę jednak, by przeciętny turysta miał ze sobą takie sumy – chyba że planujesz kupić tam nieruchomość, ale to już zupełnie inna historia!
Praktyczne rady dla podróżujących z dziećmi
Jeśli podróżujesz z dziećmi, szczególnie gdy nie jesteś obojgiem rodziców, warto mieć ze sobą ich paszport. Dowód osobisty wystarczy, ale z moich obserwacji wynika, że funkcjonariusze graniczni przyglądają się baczniej, gdy dziecko podróżuje tylko z jednym rodzicem.
W teorii możesz potrzebować pisemnej zgody drugiego rodzica na wyjazd dziecka za granicę, ale w praktyce rzadko jest ona sprawdzana na granicy czarnogórskiej. Mimo to lepiej mieć taki dokument, niż później żałować. Czasem warto dmuchać na zimne, prawda?
Podsumowanie – łatwiejszy wjazd niż się spodziewasz
Reasumując, wjazd do Czarnogóry dla Polaków jest naprawdę prosty. Wystarczy ważny dowód osobisty, choć paszport może się przydać. Możesz zostać do 30 dni bez dodatkowych formalności, a jeśli potrzebujesz więcej czasu, zawsze możesz przedłużyć pobyt. Warto mieć porządne ubezpieczenie i trochę gotówki, szczególnie jeśli planujesz eksplorować mniej turystyczne rejony.
Przygotowanie formalności zajmie ci dosłownie kilka minut, a potem możesz już tylko cieszyć się wszystkim, co ten piękny kraj ma do zaoferowania – krystalicznie czystym morzem, monumentalnymi górami, pysznymi lokalnymi przysmakami i niesamowitą gościnnością mieszkańców. A uwierzcie mi, Czarnogórcy naprawdę wiedzą, jak przyjmować gości! No, chyba że trafisz na celnika, któremu żona właśnie oznajmiła, że go opuszcza – wtedy możesz spodziewać się bardziej szczegółowej kontroli bagażu. Ale to już pechowy przypadek, a nie reguła!
Pakuj walizki, sprawdź ważność dowodu lub paszportu i ruszaj w drogę. Czarnogóra czeka!