Wracasz z wyjazdu na Maltę i zastanawiasz się, co przywieźć bliskim? A może sam planujesz wakacje na tej śródziemnomorskiej wyspie i chcesz wiedzieć, na jakie pamiątki warto zwrócić uwagę? Malta to kraj mały, ale pełen tradycji i lokalnego rzemiosła. Przywiozłem stamtąd kilka perełek i śmiało mogę polecić, co warto mieć w walizce na powrót z tej słonecznej wyspy. Oto mój subiektywny przewodnik po maltańskich pamiątkach – od tych najpopularniejszych po prawdziwe unikaty!
Słodkie smaki Malty – przysmaki, które warto przywieźć
Zacznę od tego, co sam lubię najbardziej, czyli od jedzenia. Będąc na Malcie, nie sposób przeoczyć lokalnych słodkości. Na pierwszym miejscu postawiłbym maltańskie ciasteczka miodowe (qaghaq tal-ghasel), które mają charakterystyczny kształt pierścieni. Miód z tymianku, który jest w nich używany, nadaje im niezwykły aromat. To nie jest zwykły słodycz – to kawałek maltańskiej kultury, który można przywieźć do Polski.
Kolejna rzecz, która zawsze ląduje w mojej walizce, to karob – produkt z drzewa szarańczyna strąkowego, który Maltańczycy przerabiają na syrop, proszek czy tabliczki przypominające czekoladę. Niby nic wielkiego, a jednak smakuje obłędnie i jest zdrowszą alternatywą dla kakao. Wszystkim, którzy są na diecie albo po prostu lubią zdrowe przekąski, zawsze przywożę karob w proszku – świetnie sprawdza się w wypiekach i koktajlach.
No i oczywiście nie można zapomnieć o lokalnych winach. Malta ma kilka własnych winnic, a szczególnie warto zwrócić uwagę na wina z lokalnych szczepów Girgentina i Ġellewża. Kumpel, który jest znawcą win, dostał ode mnie butelkę Girgentiny i do dziś wspomina jej delikatny, owocowy smak. Tylko pamiętajcie o limitach, jeśli lecicie samolotem!
Rękodzieło i rzemiosło – maltańskie skarby
Jeśli szukacie czegoś trwalszego niż jedzenie, Malta ma sporo do zaoferowania w kwestii rękodzieła. Pierwsza rzecz, która rzuca się w oczy, to filigree – lokalna sztuka jubilerska polegająca na tworzeniu biżuterii z cieniutkich drucików srebra lub złota. Szczególnie popularne są maltańskie krzyże wykonane tą techniką. Moja żona nosi bransoletkę z maltańskim krzyżem, którą kupiłem w małym sklepiku w Mdinie – wygląda obłędnie i zawsze wzbudza zainteresowanie.
Podczas spacerów po maltańskich wioskach na pewno zauważycie ceramikę z Mdiny. Te kolorowe naczynia i figurki są charakterystyczne dla wyspy. Sam kupiłem mały dzbanek na oliwę – nie tylko świetnie wygląda w kuchni, ale też przywołuje wspomnienia z wakacji za każdym razem, gdy go używam. Ceramika jest solidnie pakowana, więc nie trzeba się martwić o transport.
Co ciekawe, na Malcie rozwija się też produkcja ręcznie robionego szkła. W miejscowości Mdina znajduje się huta szkła, gdzie można obserwować cały proces produkcji. Kolorowe szklanki czy misy to nie tylko praktyczne pamiątki, ale też prawdziwe dzieła sztuki. Widziałem, jak je robią – naprawdę robi wrażenie, gdy mistrzowie szkła w kilka minut wyczarowują piękne przedmioty z rozgrzanej masy szklanej.
Maltańskie smaki – przyprawy i dodatki
Malta leży na przecięciu różnych kultur, co widać też w tamtejszej kuchni. Jeśli lubicie gotować, koniecznie przywieźcie mieszankę przypraw maltańskich zwaną „Maltese Herbs”. W jej skład wchodzą lokalne zioła z dodatkiem soli morskiej. Używam jej do mięs i zup – nadaje daniom śródziemnomorski charakter.
Nie można też zapomnieć o kaparach, które na Malcie rosną dosłownie na murach! Maltańskie kapary są mniejsze od tych, które znamy z polskich sklepów, ale mają intensywniejszy smak. Wrzucone do sałatki czy sosu do makaronu robią robotę!
Lokalni producenci oferują też maltański miód, zwłaszcza tymiankowy, który ma wyjątkowy aromat i właściwości zdrowotne. Słoiczek takiego miodu to świetny prezent dla każdego łasucha. Moja teściowa, która jest fanką herbaty z miodem, dostała słoiczek maltańskiego miodu tymiankowego i teraz uparcie twierdzi, że to najlepszy miód, jaki kiedykolwiek jadła.
Maltańska oliwa z oliwek – płynne złoto Śródziemnomorza
Osobny akapit muszę poświęcić maltańskiej oliwie z oliwek. Choć Malta nie jest tak znanym producentem jak Włochy czy Grecja, to jednak lokalna oliwa ma swój unikalny charakter. Jest dosyć droga, ale jej intensywny smak wynagradza cenę. Znalazłem małą buteleczkę w gospodarstwie agroturystycznym w Gozo i teraz żałuję, że nie kupiłem więcej. Używam jej tylko do wyjątkowych dań – to jak dodawanie luksusu do posiłku.
Pamiątki z historią – maltańskie unikaty
Malta ma bogatą historię, która sięga czasów prehistorycznych. Dla miłośników historii idealną pamiątką będą repliki maltańskich figurek z epoki neolitu, takich jak słynna „Śpiąca Dama” czy figurki przedstawiające otyłe kobiety, symbolizujące płodność. Oczywiście są to tylko kopie – oryginały można podziwiać w maltańskich muzeach.
Będąc w Valletcie, warto zajrzeć do sklepu z modelami słynnych maltańskich łodzi rybackich zwanych „luzzu”. Te kolorowe łodzie z „oczami Ozyrysa” (mającymi chronić rybaków) są symbolem Malty. Model takiej łódki stoi na mojej półce i zawsze przypomina mi o kolorowym porcie w Marsaxlokk.
Fani militariów będą zachwyceni replikami zbroi i broni Kawalerów Maltańskich. Od małych modeli po gadżety inspirowane historią zakonu – wybór jest spory. Mój brat, który interesuje się historią wojskowości, dostał ode mnie miniaturową replikę miecza maltańskich rycerzy i twierdzi, że to jedna z fajniejszych pamiątek w jego kolekcji.
Co dla dzieci? Maltańskie zabawki i drobiazgi
Jeśli szukacie czegoś dla najmłodszych, na Malcie można znaleźć urocze pluszowe postaci z maltańskich legend. Szczególnie popularna jest maskotka przedstawiająca maltańskiego psa – rasę, która podobno pochodzi właśnie z tej wyspy. Mój pięcioletni siostrzeniec dostał takiego pluszaka i teraz twierdzi, że „maltańczyk” to jego ulubiony piesek.
W sklepach z pamiątkami można też znaleźć kolorowe drewniane zabawki inspirowane maltańskimi autobusami, które kiedyś były charakterystycznym elementem krajobrazu wyspy. Te stare autobusy, pomalowane w jaskrawe kolory, zostały już wycofane z użytku, ale ich miniatury są świetną pamiątką.
A jeśli jesteście w Gozo, koniecznie poszukajcie wyrobów z tamtejszej koronki klockowej (bobbin lace). Małe serwetki czy zakładki do książek to drobiazgi, które łatwo zmieścić w walizce, a stanowią autentyczną pamiątkę z tej malowniczej wyspy.
Podsumowanie – co warto przywieźć z Malty?
Podsumowując, Malta mimo swoich niewielkich rozmiarów oferuje niezwykle bogaty wybór pamiątek. Od lokalnych przysmaków, przez rękodzieło, po przedmioty związane z bogatą historią wyspy – każdy znajdzie coś dla siebie. Ja sam najchętniej przywożę stamtąd rzeczy związane z kuchnią – przyprawy, oliwę i lokalne słodycze. Moja żona zawsze poluje na biżuterię z filigree, a dla znajomych zawsze dobrym wyborem są butelki lokalnego wina.
Pamiętajcie tylko, że najlepsze pamiątki to często te, które znajdujecie poza głównymi szlakami turystycznymi. Małe rodzinne warsztaty czy lokalne targi oferują zazwyczaj bardziej autentyczne wyroby niż sklepy w centrach turystycznych. No i oczywiście – najważniejsze są wspomnienia, które przywieziecie ze sobą. Żadna materialna pamiątka nie zastąpi doświadczeń, które zebraliście podczas pobytu na tej urokliwej wyspie. Choć muszę przyznać, że kiedy otwieram butelkę maltańskiego wina w zimowy wieczór, to przez chwilę znów czuję śródziemnomorskie słońce na twarzy. I o to chyba w tych pamiątkach chodzi, prawda?